Na de oorlog bepaalde generaal De Gaulle dat geen steen van het zwartgeblakerde Oradour verlegd zou worden. Een leeg, gehavend dorp als waarschuwing voor volgende generaties. ‘Souviens-toi. Remember‘ staat op een bord bij de ingang. En er vlakbij: ‘Silence’. Alsof dat nodig is, op deze beladen plek waar bezoekers automatisch gaan fluisteren.
Bevroren in de tijd
Dit is het Pompeii van WOII. Een plaatsje waar het leven op slag ophield en bevroren bleef in de tijd. De auto van de dokter staat nog op het plein. De bovenleidingen van de tram hangen doelloos boven de straten. Deurbordjes herinneren waar het dorpscafé was, de bakker, de garage, de scholen. Tussen de afgebrokkelde muren zijn alleen nog metalen gebruiksvoorwerpen te ontdekken. Roestige olievaten, het geraamte van een fiets, verwrongen naaimachines hebben de vlammen en de tijd weerstaan.
642 dorpsbewoners gedood
Een sober bordje duidt de plekken waar de mannen van het dorp werden opgesteld. En daar staat de kerk waar het grote drama zich voltrok: alle vrouwen en kinderen werden er opgesloten. Slechts een dertigtal dorpsbewoners wist aan de slachting van Oradour te ontsnappen: 642 mannen, vrouwen, kinderen vonden hier op 10 juni 1944 de dood.
Waarom hier?
Er zijn al veel Franse boeken en documentaires gewijd aan het drama van Oradour. Over de Duitse pantsergroep die verantwoordelijk was voor het bloedbad en waar pijnlijk genoeg ook enkele soldaten uit de (Franse) Elzas tussen zaten. Over de reden voor de daad, waarschijnlijk een vergeldingsactie voor een opgeblazen spoorbrug in de buurt. Maar waarom juist dit vredige plattelandsdorpje? In Oradour woonden niet speciaal veel verzetsstrijders.
Souviens-toi
Mogelijke redenen en vragen die weinig veranderen aan het verslagen gevoel dat je overvalt tussen de ruïnes van Oradour. In zekere zin is dit een monument voor alle oorlogen, van alle tijden. Dit is ook Bosnië, dit is Syrië, dit is de Oekraïne. Op deze plek is menselijke wanhoop gevangen in zwarte stenen en gesmolten ijzer. Geen vrolijke noot tijdens je vakantie, dat is waar, maar wel eentje die de meeste mensen heel lang bijblijft.
Oradour-sur-Glane – Village martyr (half uur rijden vanaf Limoges), dagelijks geopend, toegang gratis. Herdenkingsmuseum €7,80. Nederlandse rondleidingskaart te koop in de boekwinkel bij de ingang. Meer info: www.oradour.org
Lees hier meer over hoe een bezoek aan Oradour-sur-Glane verloopt.
Tekst: Nicky Bouwmeester Beeld: Nicky Bouwmeester CC/Flickr Defonecda, David Surtees, MPhotographe, Paoloniratac, Mlll.
LEES OOK:
9 aangrijpende WOII-plekken in Frankrijk
Vakantiehuizen op een oude boerderij bij Limoges
B&B’s bij de landingsstranden in Normandië
Geen reacties