Een bijzondere manier van kennismaken met het verleden van Noord-Frankrijk? Een nachtje slapen in een vroegere mijnwerkerswijk. De architectuur van veel van deze vroegere wonnwijken is beschermd en er openen steeds meer hotels, B&B’s en gîtes. Op al deze plekken hoor je hetzelfde: jazeker, het leven van mijnwerkers was zeer zwaar, maar deze wijken waren geen desolate of armzalige plekken.
Noord-Franse nostalgie
In de 19e eeuw was er zo’n grote vraag naar arbeiders voor de bloeiende mijnindustrie, dat de kolenmaatschappijen tegen elkaar opboden om de aantrekkelijkste woonwijken te bouwen voor hun werknemers, om zo meer krachten te trekken. Die wijken bestonden in diverse stijlen en verschillende formaten: van eenvoudig (de bakstenen rijtjeswoningen in de corons, zoals hier) tot redelijk luxe (les cités-jardin), met vrijstaande huizen en tuinen.
Tot de jaren ’50 waren de woonomstandigheden in de meeste Noord-Franse mijnwerkerswijken relatief goed (beter dan in de textielindustrie bijvoorbeeld) en de sociale verbondenheid was vrij groot. Kinderen gingen samen naar school, iedereen bezocht dezelfde kerk, alle arbeiders zaten in dezelfde fanfare… Ook was het een plek van culturele uitwisseling, zo was er een grote Poolse gemeenschap die .
Mijnerfgoed
De hoge mate van gemeenschapszin en van sociale zekerheid (de kolenmaatschappijen betaalden gas- en licht, ziektekosten, pensioen), maakten na de sluiting van de mijnen in de jaren ’80 van de vorige eeuw ook een hoop nostalgie vrijkwam bij oud-mijnwerkers en hun nageslacht. Sinds het mijnbekken van Noord-Frankrijk in 2012 op de Unesco-lijst kwam te staan, zijn steeds meer plekken in de streek beschermd en krijgen ze nieuwe bestemmingen. En zijn veel inwoners trotser dan ooit op dit verleden.
La Cité des Electriciens: gerenoveerde wijk
In 2019 is een groot evenement op dit gebied de heropening van de compleet gerenoveerde Cité des Electriciens in Bruay-la-Brussière, in de buurt van Béthune. Deze mijnwerkerswijk uit 1861, die figureerde in de film Bienvenue Chez les Ch’tis, heeft nu een belangrijke informatieve functie gekregen. Zo is er een bezoekerscentrum, Le Pavillon Rouge, dat vertelt over de architectuur en het sociale leven uit de mijntijd.
Verder kun je rondkijken in de tot voor kort verwaarloosde moestuinen van de wijk, waarin nu weer oude lokale groentesoorten groeien. Er hangt ook een foto-expositie buiten op de muren (najaar 2024: ‘Coronation Street’ met kleurenfoto’s van John Bulmer, uit de jaren ’60). En in een paar huizen hoor je bandopnames van interviews met vroegere bewoners, over hoe ze hier leefden. Een deel van de wijk wordt nu bewoond door kunstenaars in residentie, en er staan diverse kunstwerken in de tuin.
Logeren bij de Ch’tis: hele toffe gîtes!
En voor een totaalervaring kun je zelfs ter plekke slapen, in 5 tot gîtes verbouwde arbeiderswoningen, met plek voor 2 tot 8 personen. Wij hebben die huisjes bezocht en kunnen zeggen: ze zijn geweldig leuk! Ze dragen namen als ‘Chez Jacob’, ‘Chez Alice’ of ‘Chez Liliane’, een verwijzing naar oud-inwoners van de wijk. Chez Jacob is een soort tiny house voor twee personen, met een hip jaren ’60 design en bonte kleuren. Daar wil je meteen blijven slapen! (€70/nacht). Ook de grotere gîtes zijn prachtig. Wij zagen Chez Alice, een gîte in twee vroegere woningen, met een keuken (formica-tafel, serviesgoed in jaren ’30, ’40 of ’50-stijl) en een zitkamer beneden, en twee slaapkamers boven. En de grote verassing: in de vroegere wasruimte in en bijgebouw huisje (een ‘carin‘) zit ook een sauna die je bij deze gîte kunt gebruiken.
Gîtes vanaf €70/dag (2 pers.). Meer informatie over La Cité des Electriciens en de gîtes: www.citedeselectriciens.fr
Meer over de plekken uit het mijnverleden die je kunt bezoeken in Noord-Frankrijk lees je in onze reportage: Louvre-Lens en omgeving: tussen kunst en mijnbergen
Andere slaapadressen in vroegere mijnwerkerswijken zijn o.a. L’École Buissonière (bij Base 11/19, foto onder) en Hotel Louvre-Lens, een luxe, nieuw hotel in een vroeger arbeiderscomplex. Zie ons artikel: 10x logeren in de buurt van Arras en Lens
LEES OOK:
Reisreportage: Louvre-Lens en omgeving
7x waarom Arras zo’n leuke stad is
De Opaalkust, de stranden van Noord-Frankrijk
Montreuil-sur-Mer, verrassend mooi stadje
Beeld: Nicky Bouwmeester, Josee Schouten & Philippe Prost, ADAGP, Paris, 2024 en Antéale Photo
Geen reacties