7 typisch Nederlandse uitdrukkingen… maar dan op z’n Frans!

1) Er staat geen geldboom in de tuin -> C’est pas Versailles ici

‘Er groeit geen geld op mijn rug’ of ‘er staat geen geldboom in de tuin’! Bekende kreten van ouders die zouden willen dat hun kroost het licht en de kraan wat vaker uitdoen. Wat zeggen Franse ouders in dat geval? C’est pas Versailles ici! Ofwel: we wonen niet in een paleis, dus doe dat licht uit en draai de kraan dicht! Zie ook deze grappige reclame van een Frans nutsbedrijf:

Verder zeggen Fransen ook: “Je ne suis pas Crésus“, ofwel: Ik ben Croesus niet!

2) Bier na wijn brengt venijn -> Blanc sur rouge: rien ne bouge…

‘Bier na wijn brengt venijn, wijn na bier brengt plezier’, probeer die wijsheid maar eens te plaatsen als je in Frankrijk aan de toog hangt. Lastig te vertalen en de Fransen lijken een heel andere zorg te hebben. Namelijk in welke volgorde drink je witte en rode wijn?

Eérst wit, zo blijkt uit het jofele Franse gezegde: Blanc puis rouge: rien ne bouge. Rouge puis blanc: tout fout le camp (wit en daarna rood, niks aan de hand, rood en daarna wit, alles naar de verdommenis).

3) Da’s andere koek -> Ce n’est pas la même limonade

Sommige Franse spreekwoorden en gezegden zijn nét anders dan de onze, omdat er één cruciaal woordje verandert. ‘Da’s andere koek’ kennen de Fransen ook, maar zij hebben het over… een andere limonade! C’est pas la même limonade (dat is heel wat anders). Verder bestaat er ook C’est une autre paire de manches (letterlijk: Da’s een ander paar mouwen).

**4) Hij heeft een klap van de molen gehad -> Il a les fils qui se sont touchés**

Een klap van de molen, hoe vertaal je die mooie – oerHollandse – uitdrukking in een gesprek met je Franse buurman? In het Frans geeft niet een molenwiek, maar elektriciteit de mentale opdonder: Il a les fils qui se sont touchés, ofwel de draadjes in zijn hoofd hebben kortsluiting gemaakt.

Volgens dezelfde thematiek zeggen de Fransen trouwens ook wel: Chez lui, il n’y a pas la lumière à tous les étages (het licht brandt bij hem niet op alle verdiepingen).

5) Ik heb wel wat anders aan m’n hoofd -> J’ai d’autres chats à fouetter

Hilarisch: een Fransman zegt niet dat ie iets anders ‘aan z’n hoofd heeft’, maar dat hij ‘nog andere katten met de zweep moet geven’: j’ai d’autres chats à fouetter (ik heb andere dingen te doen). Opvallende bezigheid die een beetje doet denken aan al die varkentjes die wij steeds willen wassen.

6) Voor spek en bonen meedoen -> Compter pour du beurre

Bartje bidt niet voor bruine bonen en wie in Nederland ‘voor spek en bonen’ aan iets meedoet, die telt eigenlijk niet mee. In Frankrijk bestaat dezelfde uitdrukking met boter: Je compte pour du beurre? (Tel ik soms ‘voor boter’= niet mee?). Nog vaker wordt het in het Frans gebruikt in positieve zin. Zoals in: Il ne compte pas pour du beurre! (aan hem heb je echt wat/hij steekt zijn handen uit zijn mouwen!)

7) Ben je van de trap gevallen? -> Ton coiffeur est sorti de prison?

Een vlotte manier om iemand in het Nederlands te vragen of ie naar de kapper geweest is, is: ‘Ben je soms van de trap gevallen?’ In Frankrijk hoor je de volgende uitdrukking als iemand nodig geknipt moet worden: Ton coiffeur est en prison? (Zit je kapper soms in de gevangenis?). Daarvan afgeleid is de omgekeerde betekenis: Tiens, ton coiffeur est sorti de prison? (Is je kapper weer vrijgelaten?), om aan te geven dat iemand een nieuwe coupe heeft!