Dat wordt bijzonder tijdens de Olympische Spelen van 2024, als de paardensporten plaatsvinden in de tuinen van Versailles. Een concours hippique tussen de fonteinen van Le Nôtre? Ruimte zat, want het domein van Château de Versailles is net zo groot als het mooi is. Het beslaat wel 825 hectare, wat betekent dat je al zo’n 3 uur nodig hebt om het hele park alleen maar rond te lopen. En dan heb je de Spiegelzaal, de 55 fonteinen, het dorpje van Marie-Antoinette en de paleizen van Trianon nog niet eens gezien… Goed voorbereiden dus, als je Versailles tegemoet gaat!
I. Wat kun je zien in Versailles?
Het Château de Versailles bestaat uit 5 delen:
1. het hoofdpaleis
2. de tuinen van Le Nôtre
3. het domein van Trianon: twee veel kleinere paleizen (Grand Trianon, Petit Trianon) en het dorp van de koningin (l’Hameau de la Reine)
4. een groot publiek park, Le Parc de Versailles
5. de koninklijke stallen
Daarnaast heb je ook nog de stad Versailles, die zich door de eeuwen heen rond het paleis gevormd heeft. Charmant plaatsje met een kathedraal, mooie winkels en een gezellige half overdekte markt op vrijdag- en zondagochtend (Marché Notre Dame).
1. Het paleis
In het paleis van Versailles zijn de kapel, de slaapkamer van Lodewijk de Veertiende, de beroemde Spiegelzaal en tientallen andere vertrekken en galerijen met barokke meubels te bezichtigen. De privé-appartementen van de Zonnekoning (zoals de slaapkamer van zijn honden) kun je alleen zien tijdens een aparte rondleiding en dat geldt ook voor de gouden operazaal van het paleis.
2. De Franse tuinen
Direct achter het paleis beginnen de beroemde tuinen van André Le Nôtre. Prachtig aangelegd in Franse stijl met gesnoeide heggen, sierboompjes, fonteinen en marmeren standbeelden. Het mooiste deel zijn de perken direct naast de Oranjerie, waarop je neerkijkt vanaf het centrale bordes, met de bekende geografische vormen.
De bekendste fontein in de tuinen is de fontein van Apollo: in 2024 herplaatst na een volledige renovatie dus nu weer glimmend goud! En mis ook niet de fontein van Latona, die is versierd met gouden kikkers. Bijzonder te weten: de fonteinen van Versailles werken nog altijd op basis van het originele hydraulische systeem dat in de 17e eeuw is aangelegd. De kleine afgezonderde tuintjes – waar de dames van het hof discreet konden flaneren of bewonderaars ontmoete – heten de bosquets. Tijdens de fonteinenshow (zie verderop) zijn deze geopend en bewegen de fonteinen op muziek.
3. Domaine de Trianon en het Hameau de la Reine (het dorp van de koningin)
Op een half uur lopen vanaf het hoofdpaleis ligt het Grand Trianon, waar de Zonnekoning zijn familie liet logeren. Marie-Antoinette vond dat maar niets en het is ook niet ons favoriete deel. Buiten ziet het marmeren paviljoen er vrij stijf uit en binnen staan veel pompeuze meubels in Empire-stijl uit de tijd dat Napoleon hier vertoefde. Rondom liggen wel mooie tuinen en er zijn vaak goede tijdelijke exposities in dit paleis.
Op 10 minuten wandelen van het Grand Trianon ligt het charmante Petit Trianon, waar Marie-Antoinette zich graag afzonderde. Ook hier zijn elegante tuinen, pastelkleurige vertrekken en het eigen theater van de koningin.
Na nog weer een kwartier lopen kom je bij het Hameau de la Reine, het ‘boerendorpje’ van Marie-Antoinette, waar ze graag melkmeisje speelde. Compleet-over-the-top 18e-eeuwse romantiek en daarom erg leuk om te zien!
4. Park van Versailles en het Grand Canal
In de zichtlijn van het hoofdpaleis, direct achter de tuinen van Le Nôtre, begint het Grand Canal, een kruisvormige roeivijver van 1,5 km lang. Rondom het kanaal en de Franse tuinen ligt het gratis toegankelijke park van Versailles. Dit heeft een meer landelijke stijl, met eeuwenoude kastanjebomen, weides met schapen en veel wandel- en fietspaden.
5. Paardenstallen en koetsenmuseum
Aan de stadskant van Versailles, direct tegenover de ingang van het paleis ligt de Grande Ecurie, die vanuit de lucht gezien de vorm van een groot hoefijzer heeft. Je kunt hier het gratis koetsenmuseum bezoeken, in het weekend een paardenshow bijwonen of je laten rondleiden in de koninklijke stallen.
II. Hoeveel tijd heb je nodig voor Versailles?
Eén hele dag is het minimum en dan nog is het ondoenlijk om alles te zien. Als je niet meer tijd hebt, bedenk vooraf dan goed wat je wilt zien. De Franse tuinen en het paleis zijn een logische eerste keuze en het dorpje van Marie-Antoinette is de leukste derde optie (vinden wij), maar dan ben je ook wel door je dag heen. Als je ook de tijd wilt hebben om de twee Trianon-paleizen, de koetsen en het Engelse park te zien, dan kun je beter een heel weekend gaan. (Entree= €64/2 dagen, voor €1 extra kun je ook kiezen voor een jaarabonnement van €65).
Wil je Versailles in de versnelling doen dan kun je ook een georganiseerde fietstoer boeken met (Engels of Nederlandssprekende gids). Je vertrekt per trein uit Parijs en bij aankomst in Versailles stap je op de fiets en rij je over het gehele landgoed, door de tuinen, naar het dorpje van Marie-Antoinette en bezoek je uiteraard het grote paleis. Kosten €109 (inclusief treinticket en entree).
Slaaptip: onze favoriete hotel in de buurt (Hôtel de France, pal naast het paleis) wordt op het moment helaas verbouwd tot het nieuwe Hôtel les Lumières maar het naburige Novotel is een interessante optie. Liever kamperen? Deze Huttopia-natuurcamping in een bos, ligt op maar 10 minuten rijden van het paleis.
III. Wanneer kun je Versailles het beste bezoeken?
Als een van de bekendste bezienswaardigheden van Europa kan behoorlijk druk zijn in het paleis (in de tuinen merk je het veel minder). Het voor- of naseizoen is de handigste periode, want de zomer is heel druk en in de winter zijn de tuinen minder indrukwekkend. Versailles ligt op maar 5,5 uur van Nederland, dus het is een geweldig tripje voor de lente of herfst. Goed te combineren met een paar dagen in Parijs zelf: vanuit Versailles ben je in 45 minuten in het centrum met de RER-trein.
NB Tijdens de Olympische Spelen 2024 (26 juli t/m 11 augustus 2024) vinden de wedstrijden ruitersport plaats in Versailles. Het kasteel en de tuinen blijven geopend in deze periode, maar verwacht wel veel extra drukte… Meer info
Verder is het leuk om te weten dat van eind maart tot eind oktober in het weekend Les Grandes Eaux Musicales plaatsvinden, wat betekent dat de fonteinen op bepaalde uren spuiten op het geluid van barokke muziek. Dan zijn ook 15 bosquets (kleine verborgen tuinen) geopend, die anders dicht zijn. Je betaalt er overigens wel iets extra’s voor: normaal zijn de tuinen gratis, op dagen met de Fonteinenshow geldt een supplement van €10,50 voor volwassenen (+entree van het Paleis en evt. Domaine de Trianon) en €9 voor kinderen vanaf 5 jaar (andere dagen gratis toegang).
Andere speciale programma’s in de tuinen: Les Jardins Musicaux (muziek in de tuinen, april tot einde oktober op doordeweekse dagen) en Les Grandes Eaux Nocturnes (verlichte fonteinenshow met vuurwerk, op zaterdagavonden van juni t/m eind september).
IV. Is het handig om online kaarten te kopen voor Versailles?
Ja. Zéker doen. Om de wachttijd bij de kassa te omzeilen is het zeer aan te raden vooraf tickets te bestellen via internet. Overigens moet je wel nog steeds wachten voor de veiligheidscontrole bij de ingang van het paleis (entree ‘A’).
De rijen daarvoor kunnen best indrukwekkend zijn: diverse grote slingers wachtende mensen tot aan het buitenhek zijn helaas geen uitzondering. Maar weet dat het meestal relatief snel doorloopt; gemiddeld duurt het 30 minuten voordat je binnen bent.
Het beste is om al om 9.00 uur voor de poort te staan. Als je pas later aankomt dan is het slim om éérst de tuinen te bekijken (geen of bijna geen rij) en pas daarna het paleis. Vanaf 15.30 uur wordt het chateau namelijk iets rustiger, omdat de meeste tourbussen dan weg zijn. Laatste toegang is om 17.30 uur maar je hebt wel minimaal 1,5 uur nodig voor het bezoek.
V. Versailles met kinderen: wat is leuk?
Samen het paleis ‘doen’ hoort er natuurlijk bij, maar voor kinderen is dit niet het spannendste deel van het bezoek. De eerste zalen over de geschiedenis van het chateau zijn moeilijk te volgen, de gemeubileerde vertrekken op de eerste verdieping vinden ze wel aardig en het hoogtepunt zal de Spiegelzaal zijn, met haar fonkelende kroonluchters en kristallen. Maar veel en veel spannender zijn de tuinen met fonteinen (vol afbeeldingen van goden en dieren) en het koetsenmuseum. En absoluut hoogtepunt is het Hameau de la Reine. Dit sprookjesachtige dorpje dat Marie-Antoinette liet aanleggen is een mini-Efteling avant la lettre. Er zijn levende boerderijdieren, koddige moestuinen, een heuse vuurtoren aan een meer en diverse huisjes met strodaken waar je binnen mag lopen.
En verder: bij verschillende ingangen tot het park van Versailles kun je (kinder)fietsen huren en de roeibootjes op het Grand Canal zijn ook een grote attractie.
VI. Praktische tips voor Versailles
– Let op: het hele domein (ook het paleis) is gesloten op maandag. Het Domaine de Trianon en de koetsengalerij openen altijd pas ’s middags.
– Jongeren t/m 26 jaar uit de EU hebben gratis toegang, maar ze moeten wel een ID laten zien.
– Draag goede schoenen. Hakken zijn een ramp op de keien voor het chateau en ook in de ongeplaveide lanen in de tuinen.
– Koude en wind of hitte voel je extra goed in de onbeschutte tuinen van Versailles, houd daar rekening mee wat betreft je kleding.
– Er bestaan gratis smartphone-apps van het paleis, de tuinen en het Domaine du Trianon (voor iPhone en Android). Slim om die vooraf al te downloaden.
– Picknicken kan fijn in het grote het park rondom de Franse tuinen, maar let op: in het paleis zijn voedsel en drank verboden (bij de veiligheidscontrole word je gevraagd je tas af te geven bij de garderobe).
– Iemand in het gezelschap slecht ter been? Er zijn golfkarretjes te huur (ca. €42/uur) en er is een treintje (€9) dat tussen het paleis, Grand Trianon, Petit Trianon en het Grand Canal rijdt.
– Als je een roeibootje wilt huren op het Grand Canal dan heb je een ID-bewijs nodig. Los boeken aan het loket kost €20/uur. Maar je kunt op de site van Versailles nu ook een arrangement reserveren met een toegang tot het hele domein plus 1 uur in een roeiboot, voor €74/2 pers. (Dat is inclusief 2 entreebewijzen à €32, dus €10 voordeel).
– Ook kun je fietsen huren (aan de rand van het Grand Canal, vlak bij restaurant La Flottille.) Te plekke betalen of als arrangement te reserveren op de website van het Château de Versailles voor €74/2 pers. (incl. 1 uur fietshuur + 2 entreebewijzen à €32).
– Honden mogen niet mee in de tuinen van Versailles (direct achter het paleis), maar ze mogen wél aangelijnd in het park van Versailles (dat daaromheen ligt).
– De eerste zalen van het hoofdpaleis over de geschiedenis van Versailles zijn vaak behoorlijk vol (begin van het bezoek, dus iedereen leest nog elke letter…). Als je met kinderen bent kun je die zalen beter skippen. Maar de informatie die je daar krijgt, kun je eventueel al thuis bekijken via de mooie iPad-app Versailles 3D. Een aanrader om vooraf in de stemming te komen!
– Vanaf Parijs kun je de RER C-lijn naar Versailles Château-Rive Gauche nemen, kost circa €9 retour/45 minuten reistijd.
– Met auto? In Versailles kun je op straat parkeren (op zondag gratis) of in een parking gaan staan (circa €2,5 tot €3,5/uur, oplopend). Maar als je de tijd hebt kun je ook wat verder van het hoofdpaleis parkeren in het Domein van Trianon. Dat is de goedkoopste optie: €12 voor de hele dag. Zoek de La Grille de la Reine of La Porte Saint-Antoine, je kunt betalen bij de wachthuisjes naast het hek.
– Goedkoop eten in Versailles? Er is restaurantje direct naast het paleis, in de traditie van de ‘Bouillons’ van Parijs, eenvoudige en goedkope eetgelegenheden. In deze Bouillon Versailles vind je koude voorgerechtjes vanaf €3 (ei-mayonaise, selleriesalade) en hoofdgerechten vanaf €13 (worst-aardappelpuree, boeuf bourguignon).
– Eerder tipten we ook het restaurant Ore, van Alain Ducasse, waar je tegen verrassend schappelijke prijzen kon lunchen. De plek blijft spectaculair (in een zijvleugel van het paleis) maar de kaart is wel duurder geworden en alle nadruk ligt nu op menu’s (vanaf €45).
– Ander leuk adres in Versailles-stad: Gaulupeau, een patissier uit 1769 met een mooie theesalon!
Château de Versailles, dagelijks geopend behalve op maandag en 1 mei. Toegangskaart voor het hele terrein met of zonder audiogids vanaf €32/1 dag. Ticket alleen paleis (zonder de tuinen) €21/dag. Of inclusief avond-fonteinenshow €36 (juni t/m september). Kinderen tot 18 jaar gratis toegang. Openingstijden.
Meer informatie: www.chateauversailles.fr
LEES OOK:
Lunchen bij Ducasse in Versailles
Chantilly, prachtig kasteel vlak bij Parijs
Tekst: Nicky Bouwmeester Beeld: Nicky Bouwmeester, Depositphotos, Unsplash, CC-BY Osbornb-2 (roeiboot) Openingsbeeld: Armand Khoury/UNPL
Meest recente update van dit artikel: mei 2023
Geen reacties