Bonjour-zeggen en nog 6 gouden Franse gespreksregels

In 2004 verscheen het succesvolle Waarom de Fransen zo Frans zijn. Een goed onderbouwd en vermakelijk boek waarin de Canadese journalisten Julie Barlow en Jean-Benoït Nadeau een aantal bekende Franse paradoxen verklaren. In hun boek, The Bonjour Effect (2016), concentreert het duo zich op de ondoorgrondelijke Franse kunst van het converseren.

Het grootste vooroordeel over de Fransen – dat ze arrogant en afstandelijk zijn – zou namelijk voortkomen uit buitenlands onbegrip voor de Franse manier van een gesprek voeren. Het boek legt uit waar de geldende codes vandaan komen en waarom Bonjour-zeggen zo belangrijk is. Van de ‘12 guiding principles of French conversation‘ die de auteurs noemen, vinden wij dit de 7 interessantste en meest herkenbare.

De 7 geheime regels van converseren op z’n Frans

1. Fransen communiceren niet. Zij converseren

Anders dan in veel andere landen ligt in Frankrijk de nadruk niet op de inhoud van een boodschap maar op de vorm ervan. En om die te respecteren moet je een Frans gesprek altijd met bonjour beginnen. In de bus, in de winkel, aan het loket… Zo vaak en zo gemeend mogelijk. Daarna is veel geoorloofd (boos worden, klagen, dreigen), maar als je een conversatie op de verkeerde voet start, valt er nog weinig te lijmen.

2. Fransen corrigeren anderen vaak, dat is geaccepteerd sociaal gedrag

Volgens de schrijvers staat de Franse gespreksetiquette niet gelijk aan altijd ja en amen zeggen, het is volgens hen zelfs heel gebruikelijk dat Fransen je tegenspreken of corrigeren. Dat past namelijk prima in de duelkunst die aan de basis vormt van het Franse converseren.

3. Fransen zeggen vaak nee als ze ja bedoelen

Dat ‘non‘ in vele – vaak goed verhulde – vormen kan komen, beschreven ook wij in ons artikel ‘10x Nee-zeggen op z’n Frans’. Een vorm van beleefdheid maar ook een logische bron van cultuur- en spraakverwarring voor buitenlanders.

4. Fransen zijn bang om fouten te maken en proberen dat op alle manieren te voorkomen

Fransen geven niet graag toe dat ze iets niet weten (en draaien daar vaak eindeloos omheen) en fouten vinden ze al helemaal gênant. Die angst is vaak voelbaar in conversaties. Waardoor een gesprek in buitenlandse ogen soms ontwijkend of onoprecht kan overkomen.

5. Fransen houden van negatief zijn, want daardoor klink je slimmer

Een cynische grap is inderdaad snel gemaakt in grote steden als Parijs en klagen is er een geliefde sport. Op het platteland kom je zo’n negatieve toon veel minder vaak tegen, vinden wij. Maar de schrijvers van The Bonjour Effect zetten dit Franse kenmerk vooral af tegen het uitbundige, oer-positieve toontje van Noord-Amerikanen, en het is waar, dat vinden Fransen al snel wat dommig klinken. De gedachte hierachter: een slim en kritisch mens vindt niet zomaar alles gaaf, dat is te makkelijk.

6. In Frankrijk moet een gesprek ook boeiend zijn, het gaat niet alleen om informatie delen

In het verlengde van puntje 1: een écht gesprek gaat niet om concrete informatie-uitwisseling maar om het delen van een moment en bij voorkeur het eindeloos bomen over interessante onderwerpen. Volgens de schrijvers van dit boek zijn algemeen geliefde thema’s: taal, geschiedenis, eten, kunst, film en literatuur en.. vakantie. Onderwerpen om te vermijden: familie (te privé), politiek (te gevaarlijk), werk en geld (veel te saai).

7. Fransen zoeken geen consensus op in een gesprek

Anders dan in veel andere culturen maken Fransen zich weinig zorgen over het bewaren van de vrede of het zo vloeiend mogelijk laten verlopen van een gesprek. Elkaar tegenspreken maakt de conversatie alleen maar interessant en gepassioneerd, dus hoe uitgesprokener of provocerender je mening, hoe beter.

The Bonjour Effect. The Secret Codes of French Conversation Revealed (2016) is niet vertaald in het Nederlands maar de Engelstalige druk is verkrijgbaar via Bol.com, €36,68 (hardcover), €10,99 (paperback).