Het klinkt bijna een beetje te mooi om waar te zijn. JR zegt dat hij fotograaf werd toen hij als jochie uit de banlieue van Parijs een camera vond onder een stoel in de metro. Daarnaar leerde de jonge graffitikunstenaar zichzélf fotograferen. Bij gebrek aan geld voor echte fotoafdrukken, drukte hij zijn portretten af op een printer. In grote losse delen, zodat de vellen samen grote portretten vormden. Die plakte hij op oude wagons en in metrostations op de muren.
Zwart-wit
Zwart-witbeelden op papier zijn nog altijd de signatuur van deze Franse fotokunstenaar. Alleen is hun formaat nu vele malen groter. JR beplakt hele façades en bekende bouwwerken. De Brandenburger Tor in Berlijn. Een voetbalstadium in Brazilië. Een gevangenis in Amerika. Treinwagons. Zeecontainers. En zelfs de muur van Trump op de grens met Mexico… Zijn kunstwerken zijn op het eerste oog visueel en ludiek, maar er is altijd een onderliggende boodschap.
Voir cette publication sur Instagram
Wagon van de Oriënt-Express
Een van JR’s meest recente werken heeft een andere dimensie: de Franse kunstenaar ontwierp een van de wagons van de vernieuwde Oriënt-Express, die sinds vorig jaar weer tussen Parijs, Venetië en Istanboel rijdt. Een spectaculaire ruimte, die JR omdoopte tot l’Observatoire, omdat reizigers vanuit de wagon op vele manier de voorbijtrekkende wereld kunnen bestuderen. Er is zelfs een sterrendak boven het bed, dat sluit en opent als een cameralens. Een ruimte met bijzonder vakwerk, veel geheime plekken en tal van referenties naar het eerder werk van de kunstenaar.
Zie hieronder een rondje langs JR’s werk. Met helemaal onderaan deze spectaculaire nieuwe treinwagon én nieuw over JR’s project op de Pont Neuf in 2025, wat een spectaculair evenement belooft te worden!
Portretten in het Panthéon in Parijs, 2011
Gezichten van mensen binnen en op de façade van dit bekende monument in het Quartier Latin. Dit is het INSIDE OUT-project van JR: voorbijgangers konden destijds een portret laten maken in zijn mobiele fotostudio en daarna deel worden van een kunstwerk. Het project is internationaal uitgerold en in de afgelopen 10 jaar hebben al 260.000 mensen uit 129 landen eraan meegedaan.
Maan boven Rio de Janeiro, 2016
Tijdens de Olympische Spelen in Brazilië plaatste JR een grote maan boven een favela in Rio. Ook beplakte hij met zijn team diverse trappen in de achterbuurten met grote foto’s van atleten. Gedachte: het evenement ook delen met arme Brazilianen.
Postbode van Bonnieux, Provence, 2016
Voor de mooie documentaire Visages,Villages (2017) fotografeerden JR en filmmaakster Agnes Varda gewone Fransen in verschillende delen van Frankrijk. Die portretten hingen ze vervolgens uitvergroot op in de dorpen waar die mensen woonden. Zo werden de postbode, de barvrouw en de vroegere mijnwerker plots ‘zichtbaar’ voor de buitenwereld.
Piramide van het Louvre, 2019
JR haalde al twee keer een grapje uit met de piramide voor het Louvre. In 2016 liet hij het glazen bouwwerk helemaal ‘verdwijnen’ door er een trompe l’oeil op te plakken. Drie jaar later simuleerde hij een diep ravijn.
Zeecontainers vanuit Le Havre, 2015
Voor het project Women are Heroes bekleedde JR 151 zeecontainers (totaal 7 km papier) met een fotocollage van een de ogen van een moeder uit een sloppenwijk in Kenya. Tijdens de overvaart van Le Havre naar Maleisië ging haar indringende blik zo bijna de hele wereld over. Ruim 100 dokwerkers in Le Havre hielpen in hun vrije tijd om dit project uit te voeren! ‘Reizende ogen’ komen sindsdien op allerlei manieren terug bij JR. Op treinwagons, vrachtwagens, zeilboten…⬇
Nonnen bij de Palestijnse grens, 2007
Alle religies verzamelen… In 2007 fotografeerde JR lachende priesters, nonnen, rabbijnen en imams. Hij liet hen vervolgens elkaars portretten plakken op een grensmuur tussen Israël en Palestina. Zie ook hier: Face2Face
Balletdansers op het dak van de opera in Parijs, 2014
JR maakte een serie foto’s van 40 dansers op het dak van Opéra Garnier. Ook regisseerde hij een korte ‘balletfilm‘ in samenwerking met Pharrell Williams en Ladj Ly (Les Misérables).
Mexicaanse baby bij de grensmuur van Trump, 2017
Mooi statement tegen het anti-immigratiebeleid van president Trump en zijn muur op de grens met Mexico. JR liet een gigantische onschuldig lachende baby over de rand kijken. Als je je dan nog niet schaamt als president…
Wrinkles of the City, Los Angeles, 2011
Meerjarig fotoproject in diverse grote wereldsteden, waar JR de relatie van mensen en architectuur laat zien. Deze is uit Los Angeles. Maar de mooiste hangen in Berlijn, zie hier!
Tehachapi Prison, Californië, 2019
In een van de sterkst beveiligde en meest gewelddadige gevangenissen van Amerika, kreeg de kunstenaar carte-blanche voor een project. Reden? De gouverneur van die staat was ooit zelf door de kunstenaar gefotografeerd in een straatproject, dus de man was een fan. JR fotografeerde een grote groep gevangenen en plaatste hun groepsfoto als een trompe-l’oeil op de centrale buitenplaats. In 2024 kwam een documentairefilm uit die dit project in beeld bracht.
Treinwagon van de Oriënt-Express, 2024
Kosten noch moeite lijken gespaard voor de treinwagon die JR ontwierp voor de gerenoveerde Oriënt-Express. Met een elegante salon, een ligbed met verrekijker voor de uitzichten, een slaapkamer met sterrenkoepel, een werkruimte met gigantische boekenkast en een verstopte theesalon/open haard-ruimte. Alle wanden zijn voorzien van geheime lades en verfijnd houten inlegwerk, waarin eerdere kunstwerken van JR verwerkt zijn. Hieronder een rondleiding door de kunstenaar zelf (helemaal uitkijken, want tot het einde magnifiek!)
En hier kun je zien hoe de wagon per boot vervoerd werd naar Venetië: ook een prachtig filmpje. De wagon gaat vanaf maart 2025 rijden tussen Parijs en Venetië. Een treinreis in deze ‘signature’-wagon is overigens niet voor iedereen weggelegd, de startprijs is €12.000 per passagier. Zie hier meer over de – magnifieke en somptueuze – hedendaagse Oriënt-Express.
Pont Neuf in september 2025
In 2025 zal JR overigens definitief doorbreken bij een breed internationaal publiek. De kunstenaar is namelijk verkozen om een eerbetoon te brengen aan Christo en Jeanne-Claude, die precies 40 jaar geleden de Pont Neuf inpakten in stof. In september 2025 zal JR’s visie op de oudste brug van Parijs te zien zijn. Lees ook: Kunst op de Pont Neuf: JR eert Christo
Meer weten over de Franse kunstenaar JR?
Ontdek andere kunstwerken op de Instagram-pagina van JR (waarop je overigens ook kunt zien dat de Franse kunstenaar al jaren bevriend is met Robert de Niro!).
Verder is via Bol.com een prachtig fotoboek te bestellen over zijn werk: JR. Can art change the world? (2024) (€39,95) Leuk cadeau-idee!
LEES OOK:
Ontroerende roadtrip door Frankrijk: JR & Agnes Varda
Beeld: copyright JR. Foto linksboven
Geen reacties