Spa Rood is in het Nederlands een synoniem voor bruiswater. Net als Tipp-ex dat is voor witsel. Of Luxaflex voor jaloezieën. Ook de Franse taal barst van de merknamen die soortnamen zijn geworden. Weet jij wat ‘scotch’, ‘sopalin’ of een ‘doliprane’ is?
10 Franse merknamen die soortnamen zijn geworden
Le sopalin: de keukenrol
De echte verzamelnaam is le papier essuie-tout (allesdoekje van papier), maar veel bekender is le rouleau de sopalin (keukenrol) of kortweg le sopalin. Die naam komt van het Franse merk Sopalin, een afkorting van Société du Papier Linge, dat dit keukenproduct in 1948 lanceerde.
Le schweppes: de tonic
Door de revival van le gin-tonic hoor je de laatste jaren vaker het woordje ‘tonic’ in Frankrijk. Maar los een flesje tonic bestellen op het terras? Dan vragen de meeste Fransen om un schweppes. Zoals ze overigens ook un coca (naar Coca-Cola) zeggen voor cola.
Le doliprane: de paracetamol
De gele doosjes paracetamol van het merk Doliprane zijn de meest verkochte pijnstillers in Frankrijk. Hoewel er ook veel andere paracetamolmerken bestaan (Dafalgan, Efferalgan), hoor je toch vooral: “Tu as du doliprane pour moi?” (Heb je een paracetamolletje voor me?).
L’esquimau: het waterijsje/ijs op een stokje
Vanaf de jaren ’30 tot de jaren ’80 van de vorige eeuw waren Les Esquimaux Gervais bekende ijsjes in Frankrijk. Nog altijd is esquimau (letterlijk: eskimo) een Franse soortnaam voor ijs op een stokje (ook: bâtonnet glace).
Le bic: de balpen
De moderne balpen, die komt uit Frankrijk! Het werk van een bekende baron, Marcel Bich, die zijn bedrijf BIC noemde. Sinds de jaren ’50 is zijn Bic crystal een klassieker op school. En hoewel de soortnaam een stylo à bille is, is het kortere le bic volkomen ingeburgerd. “Peux-tu me prêter un bic?” (Heb je een balpen te leen?)
Lees ook: Dit zijn van oorsprong Franse uitvindingen!
Le stabilo: de markeerstift
Hetzelfde is van toepassing op de fluorescerende markers van het Duitse merk Stabilo. De soortnaam stylo surligneur bestaat, maar de Fransman noemt eigenlijk alle markers stabilos. En het Franse werkwoord stabiloter (onderstrepen) is hiervan afgeleid.
Le perfecto: het leren jack
Onder Franse modeliefhebbers is de perfecto een begrip voor een kort zwarte leren jack. In Nederland kennen we de naam amper, maar Perfecto is het bekendste model van het Amerikaanse merk Schott NY. Gedragen door James Dean, Marlon Brando en Cindy Crawford.
Le frigidaire: de koelkast
Frigidaire is de naam van de ijskasten die General Motors vanaf de jaren ’50 verkocht, ook in Frankrijk. Le frigidaire – graag afgekort als le frigo – is daardoor een populair Frans synoniem geworden voor koelkast. Maar het officiële en chiquere Franse woord is le réfrigérateur.
Lees ook: bekende Franse afkortingen
Le rimmel: de mascara
Vooral 60plus Françaises hebben het vaker over le rimmel dan over le mascara. Het Engelse merk Rimmel lanceerde de eerste mascara dan ook al zo vroeg als in 1880 in Parijs, dus niet gek dat die naam is blijven plakken in Frankrijk!
Le scotch: het plakband
Instinker voor Nederlanders: als een Fransman het over ‘du scotch‘ heeft, dan vraagt hij niet dorstig om een glas whisky! In Frankrijk heeft het plakbandmerk Scotch-3M al zo lang een monopolie dat het een soortnaam is geworden die veel Fransen verkiezen boven het nettere le ruban adhésif (‘plaklint’). Er bestaat zelfs een werkwoord van: scotcher (vastplakken). “Les enfants sont scotchés devant la télé” (lett.: de kinderen zitten ‘vastgeplakt’ voor de televisie). En: “Je suis scotché!” (ik ben ‘vastgeplakt’ van verbazing!)
LEES OOK:
10 Franse merknamen die we vaak verkeerd uitspreken
Dit zijn Franse uitvindingen – wist je dat?
25 instinkers in de Franse taal
Tekst: Nicky Bouwmeester Beeld: Unsplash, Depositphotos.com
Geen reacties