La charentaise! Verdwijnt de bekende Franse opa-slof?

Ouderwetse pantoffels met een wollen voering en vilten zolen: de charentaise was eeuwenlang een beroemd ambachtelijk product uit de Charente. In 2019 viel het doek voor de laatste sloffenfabriek in de streek en even leek een oud savoir-faire verloren te gaan. Maar diverse jonge Franse merken houden vast aan de authentieke charentaise!

De bekendste Franse pantoffels komen niet uit de Alpen, de Elzas of een andere koude regio. Nee, dé sloffen die elke Fransman kent worden sinds de 19^e eeuw gemaakt in de Charente, de streek ten noorden van Bordeaux. Textielfabrieken langs de rivier Charente begonnen in die tijd resten vilt te gebruiken voor gestikte sloffen gevoerd met schapenwol.

Sloffen in deze stijl bestonden echter al veel langer. In de 17e eeuw was het een geliefd schoeisel bij het personeel van aristocratische families. Met de zachte vilten zolen konden ze zich geruisloos verplaatsen door de koude gangen van landhuizen en kastelen.

Papa fume une pipe

De afgelopen jaren profiteerden deze pantoffels van de Made in France-mode in Frankrijk, waardoor veel lokaal geproduceerde producten een tweede jeugd kregen. Per definitie zien charentaises er een beetje oubollig uit, met hun Schotse ruitjes en ouderwetse vorm. Maar juist die ‘vintage’-stijl raakt voor een paar jonge Franse merken precies de juiste snaar. Diverse fabrikanten speelden daarop in met nieuwe kleuren en vlottere motieven.

Mooi gemaakt

Ondanks deze revival van de opa-slof viel in 2019 toch ineens het doek voor La Manufacture charentaise, de allerlaatste oude sloffenfabriek rond Angoulême. ‘Het is voorbij. De Charente maakt geen pantoffels meer’, kopten regionale kranten mistroostig. Een bekende lokale savoir-faire leek verloren te gaan. Maar dat was zonder te rekenen op jonge merken als Le Slip français en La Pantoufle à pépère, die hun sloffen ook in 2023 nog steeds laten maken door ambachtslieden uit de streek. Zelfs in buurdepartement Dordogne zitten een paar fabrikanten die officiële ‘charentaises’ mogen maken, mits ze de specifieke (IGP-)regels volgen: productie in de Charente of Dordogne, van textiel uit Frankrijk, en confectie in de vorm van omgekeerd gestikte zolen van natuurlijk vilt.

Zie in dit filmpje hoe charentaises gemaakt worden: ‘cousu-retourné’ (omgekeerd gestikt). Alleen al ernaar kijken geeft je warme voeten!

De pantoffels uit de Charente zijn tot in Nederland bekend: Vos Schoenreparatie in Heemstede is erkend verkooppunt van La Pantoufle à pépère (zie foto etalage).