Vraag een Fransman naar Amsterdam en je hoort al snel ‘seks, drugs en rock-‘n-roll’. Tja, wat wil je ook met de ontelbare coffeeshops en de Wallen als toeristische topattractie. Toch staan de Fransen op seksueel gebied zelf niet bepaald als onschuldig te boek. Integendeel. Al eeuwenlang hebben ze de reputatie als geen ander te weten waar Abraham de moutarde haalt… Niet verwonderlijk dus dat in het Nederlands en in andere talen erotiek en seks vaak gelinkt worden aan ’Frans’. In het Woordenboek van eufemismen en politiek correct taalgebruik van Marc de Coster komen we de volgende termen tegen.
De Franse kwaal
Ziekte, de 19e-eeuwse benaming voor syfilis. Ook in Italië bekend als de ‘Franse Ziekte’ en in Frankrijk grappig genoeg als de ‘Engelse Ziekte’. Fransen spraken ook wel gewoon over la maladie, maar die vage term lijkt sinds de jaren ‘90 gereserveerd voor aids. Engelssprekenden, die niet slechte dingen ook graag vernoemen naar hun vijanden, kennen de termen ‘malady of France’ (o.a. in Henry V van Shakespeare) en ‘French ache’ (de Franse pijn). ‘Frenchified’ (letterlijk ‘verfranst’) betekende: aangetast door syfilis.
Franse zonde
Verouderd eufemisme voor coïtus interruptus, dat in de volksmond ook wel ‘voor het zingen de kerk uitgaan’ heet. Nederlandse pastoors duidden deze wijze van geboorteregulering vroeger aan als ‘de Franse zonde’.
De Franse kerk staat open
Een bedekte waarschuwing voor verstrooide mannen: je gulp staat open. Fransen zeggen: On voit le moteur.
Op z’n Frans, Franse toer, nummertje Frans
Seksuele variant waarbij de minnaars dezelfde houding aannemen als de cijfers van het getal 69 (le soixante-neuf). Het staat voor simultane orale seks (cunnilingus en fellatio). Engelssprekenden gebruiken hiervoor de term ‘the French way’. Duitsers ‘machen es französisch’ en hebben een volksgezegde, waarbij gezinspeeld wordt op dit standje: Französisch kann ich perfekt; nur mit der Sprache hapert es noch (Ik ben heel goed in Frans, alleen met de taal hapert het nog).
Frans zoenen, de French kiss
Tongzoenen of wat de Fransen zelf faire une langue of faire une langue fourrée noemen. Ontstaan onder invloed van de Amerikaans-Engelse term French kissing, een uitdrukking die na WOI in zwang kwam. De Nederlandse vertaling is van recentere datum. Amerikaanse tieners noemden de mond of de tong waarmee ze zo’n tongkus uitwisselden vaak schertsend Frenching unit.
Franse ambassade
‘Frans’ kan als bijvoeglijk naamwoord ook nog andere betekenissen geven. Een homobordeel wordt in de volksmond een ‘Franse ambassade’ genoemd. In het Engels noemt men pikante prentbriefkaarten ‘French postcards’ en condooms ‘French letters’.
Franse massage
Prostitutieterm voor fellatio. Deze uitdrukking is in de tweede helft van de 20e eeuw in zwang gekomen. Arnon Grunberg schrijft in Blauwe maandagen’ (1994): “Een grote paarse vlek, die nog het meeste leek op een bloeduitstorting, was het zichtbare overblijfsel van de Franse massage van Madame Butterfly.”
Maison de Tolérance
Oude Franse naam voor een bordeel. In het o zo tolerante Amsterdam is op Singel 73 nog een historische gevelsteen met deze naam te zien (foto). Ook vandaag de dag is het pand in gebruik bij dames van lichte zeden. Een recentere Franse benaming voor een bordeel is een maison close (een gesloten huis) of un bordel.
Gevelsteen van een bordeel, Singel 73, Amsterdam
LEES OOK:
Franse wandeling door Amsterdam
Flirten in het Frans, een liefdeswoordenlijst
Tekst: Louis Zwaan Beeld: Maison de la tolérance CC-Louis Zwaan, fontein CC-Tim Sackton, Française CC-Pixabay, openingsfoto Belmondo/Pierrot le Fout CC-affiche Cannes Filmfestival 2018.
Geen reacties