De mooiste bastidedorpen van Zuidwest-Frankrijk

La Route des Bastides

Monflanquin, Villeréal, Castillonès, Pujols, Penne d’Agenais, Monpazier, Beaumont, Eymet en Villeneuve-sur-Lot. Dit zijn slechts enkele van de honderden charmante dorpen en steden die je in het Zuidwesten van Frankrijk kunt tegenkomen. Stuk voor stuk beeldschone plaatsen die zijn ontstaan tussen 1220 en 1370, de zogeheten bastides. Als vakantieganger flaneer je er door smalle steegjes, brand je een kaarsje in de stille kerk of drink je een kop koffie onder de arcades van het oude marktplein. Dit is vakantie! Tegelijkertijd ben je je misschien niet bewust van de rijke geschiedenis van de plek waar je bent. Maar in het geval van de bastiden die absoluut de moeite waard.

Nieuwe steden uit de middeleeuwen

In de 13^e en 14^e eeuw, toen de bevolking van Europa flink groeide en de handel een grote vlucht nam, ontstonden nieuwe urbanisaties, de bastides, de villes neuves du Moyen Age. Met geometrische precisie werkten de middeleeuwse machthebbers aan stads- en landschapsplanning om het politieke, economische en sociale leven van de Franse boeren, burgers en buitenlui te kunnen orkestreren. Ook hadden de bastides een belangrijke militair-strategische rol voor de elkaar betwistende Franse koningen en Engelse koningen.

Stratenplan als een dambord

Iedere familie die zich in de bastide installeerde kreeg een perceel om te bouwen en te wonen, l’ayral, een (volks)tuintje, le cazal, en een stuk land buiten de stadsmuren om te bewerken (graan-en wijnbouw), les arpents. Het meest kenmerkende aan àlle bastides is dat de dorpspercelen bepaald worden door het regelmatige en rechtlijnige stratenpatroon. Als een dambord liggen deze rondom het centrale marktplein. Dat was en is nog altijd het kloppende hart van de handel en het openbare leven van de bastides. Zelfs nu nog zie je trots aangekondigd staan dat de marktdag in Monflanquin sinds 1256 op de donderdag plaatsvindt!

Monflanquin in de Lot-et-Garonne

Monflanquin, in het noordelijke deel van de Lot-et-Garonne, toornt majestueus boven de omgeving uit: het is de bastide à la hauteur! Een vergelijking met de Mont Saint-Michel dringt zich op.

Je komt meer te weten over de bijzondere historie van de bastide-dorpen in het het Musée des Bastides, gevestigd in het Office de Tourisme aan het dorpsplein. Daarna blaas je museumbezoek leven in door onder de geweldige galerij met arcadebogen rondom de Place des Arcades en daar een van de lokale créateurs-artisans te bezoeken, zoals zeepmaakster Anja Canaux van Savonnerie Saponaire.

Villeréal bastides Lot-et-Garonne — Villeréal

Villeréal, Pujols en Monpazier

In Villeréal kun je de prachtige, originele constructie van de overdekte houten markthal (foto hierboven) bewonderen. En vergeet het iets zuidelijker gelegen Pujols niet. Een evenzo pittoresk dorpje hoog uittorenend boven de rivier de Lot met daardoor een magnifiek uitzicht over het platteland.

En lest best: in buurdepartement Dordogne ligt Monpazier (zie foto’s hieronder), in 1284 gesticht door de ‘concurrent’, de Engelse koning Edward I. Een beauty van een bastide!

Monpazier-Dordogne-dorp-Depositphotos_38022287_S

France, village of Monpazier in Perigord

Er zijn nog 3 van de 6 authentieke stadspoorten in tact en op de Place des Cornières ligt naast een oude bogengalerij ook nog altijd de originele markthal met reusachtige, antieke maatbekers. In een klooster is het museum Bastideum gevestigd.

Zomerfeesten en brocantes

Voor al deze bastides geldt: je kunt er genieten van lokale heerlijkheden op de wekelijkse (boeren)markt of zomerse eetfeesten aan lange tafels op het plein (een belevenis!), diverse muziek- en theaterfeesten (eind juli: de Bodega van Villeréal, in Monflanquin: 2^e helft juli Soirées Baroques en in augustus het Engelstalige Shakespearefestival), half juli én half augustus de Brocante & Antiquités markten van Monpazier, en vanzelfsprekend dompel je je in de juiste sferen tijdens de middeleeuwse feesten (Monflanquin half augustus) die eer doen aan het rijke verleden van deze dorpen en steden.