1. Tijdstip: c’est quand, l’heure de l’apéro?
Borreltijd begint een stuk eerder in Nederland dan in Frankrijk. Bij ons gaat het al vanaf 17.00 uur kriebelen (‘zit de vijf al in de klok?’ ), maar voor een Fransman is 19.00 uur het vroegste respectabele moment om iets in te schenken of te bestellen. Wat eerder dan dat gebeurt uiteraard ook wel, maar 18.00 uur is zo’n beetje ondergrens. Wie vroeger dan dat begint is wel erg dorstig… En in de grote steden begint het apéro vaak zelfs pas na 20.00 uur.
2. Twee keer per dag?
Dat gezegd hebbende, er bestaat in Frankrijk ook een borreltijd éérder op de dag. Dat is het aperitief voorafgaand aan de lunch: l’apéro du midi. Maar die vindt alleen plaats in de weekenden of vakanties en duurt over het algemeen korter dan l’apéro du soir.
3. Voorronde van een maaltijd
Bovenstaande twee puntjes maken meteen het belangrijkste verschil duidelijk. In Frankrijk is het aperitief een voorronde van de maaltijd, terwijl een borrel in Nederland ook goed kan losstaan van het avondeten. Je gaat vooral samen wat drinken en daarna zie je wel wat/of er nog wat van het diner komt…
4. Zelfs in het restaurant
Ook al is hun programma uitgelopen (pas laat terug van het strand of vastgestaan in de file): de Fransen slaan het aperitief-moment niet vaak over. Eerst éven bijkomen voordat je meteen aan tafel gaat… Vandaar ook dat Franse obers in een restaurant vaak vragen als ze de menukaart aangeven: wilt u eerst een aperitief?
5. Sociaal moment, gelijktijdig beginnen
Het apéro is verder de opwarmer voor de avond die je daarna gaat doorbrengen met familie en vrienden. Daar neem je dus alle tijd voor. En iets wat Nederlanders daarbij opvalt: bij feestjes wachten Fransen vaak met schenken tot àlle gasten er zijn. Pas dan wordt de champagne of crémant ontkurkt en krijgt iedereen tegelijkertijd zijn eerste glas.
6. Borrelhappen: klein maar fijn
Typische Franse borrelhappen zijn schaaltjes olijven of chips, schalen rauwkost, smeersels (tapenade, tarama) en plakjes worst. In principe zijn het kleine hoeveelheden, alles vanuit de gedachte dat je daarna nog écht gaat tafelen. Dus je eet geen vullende warme snacks zoals onze bittergarnituur. Ook kaas zie je eigenlijk zelden al bij de borrel in Frankrijk, die is pas voor nà het diner.
7. Lokale aperitieven
Wijn, bier, champagne, whisky, cocktails, sappen… wat de drankjes betreft kan alles voor het apéro. Wel zijn er wel belangrijke regionale verschillen, want bijna alle streken hebben traditionele aperitiefje(s) waar vooral oudere Fransen heel trouw aan zijn. Zoals pineau in de Charente, pastis en rosé in de Provence, Lillet in Bordeaux… Lees ook: Franse aperitief-drankjes, wat drink je waar?. Verder zijn onder vooral jonge Fransen ook speciale alcoholvrije aperitiefjes in opkomst.
8. Veilige code: iemand uitnodigen voor alleen de borrel
Het klinkt tegenstrijdig na bovenstaande, maar een Fransman kan je ook uitnodigen voor alleen ‘un apéro’. Dat zit zo. Uitnodigen voor een diner thuis doen veel Fransen pas als ze iemand echt wat beter kennen. Een soort voorstadium in de vriendschap is een uitnodiging voor de borrel. Dat moment is informeler, minder intiem en het is ook praktisch, want de avond kan eerder stoppen als het contact tegenvalt. Alleen is het onhandige voor gasten dat niet altijd duidelijk is hoe lang ze geacht worden te blijven. Tot 21.00 uur is de beleefde richtlijn, maar als de gastheer of -vrouw enthousiast flessen blijft openen of plots de barbecue ontsteekt, dan kan het tegengestelde de wens zijn.
9. L’apéro dinatoire
Vooral in de grote steden (met kleine appartementen en minuscule keukens) kun je ook nadrukkelijk uitgenodigd worden voor een apéro dinatoire. Dat betekent dat je niet aan tafel gaat maar dat er zoveel hapjes zijn dat deze ‘aangeklede’ borrel meteen ook het diner is. Dan krijg je vaak een eindeloze serie van quiches, charcuterie, sjiekere happen als verrines en kaasplankjes. Gevolgd door zoete hapjes als dessert. Dus ook als je pas om 20.00 uur bent uitgenodigd: vooral niet te veel eten vooraf!
10. Franse werkborrels
Borrelen om alleen even snel wat te drinken samen na het werk, dat kennen de Fransen tegenwoordig ook, dat heet de ‘after-work.’ Behalve als het een werkborrel op kantoor betreft (rond het kopieerapparaat), dan heet het eerder un pot. Wat bij borrels in de kroeg verder opvalt, is dat Fransen wat minder snel (grote) rondjes geven. Je bestelt voor de persoon met wie je staat te praten, maar niet voor een ruime groep daaromheen. Dat is echt een gezellige Nederlandse (bierland-)traditie die je minder ziet in Frankrijk.
Wat valt jou altijd op met betrekking tot het apéro in Frankrijk? Laat een reactie achter!
Wilhelmina -
Het valt ons steeds op dat bij grote diners zoals een diner georganiseerd door de jachtvereniging of gemeente de aanvang volgens de uitnodiging om 19.00 uur is. En het klopt dat ze de tijd nemen als 'eerste gang' voor de apéro vanaf die tijd, maar wat voor Nederlanders ontzettend moeilijk te begrijpen (en vaak ook te doen is), is dat over het algemeen de eerste echte gang van het diner pas tegen 21.30 op tafel komt. Daardoor komen de kazen en desserts pas na middernacht op tafel. Hetzelfde overigens ook bij maaltijden die bv op zondagmiddag zijn. Aanvang 12.00 uur, eerste gang uitserveren pas rond 15.00-15.30 uur. Op deze manier zit je om half 9 's avonds nog aan tafel. Eerlijk gezegd eigenlijk niet te doen.