Bourgogne en rest van Frankrijk: blanc-cassis of kir
Wie in de Bourgogne op vakantie geweest is kan het niet ontgaan zijn, hét streekaperitief is kir ofwel blanc-cassis, eenvoudige witte wijn met een flinke scheut crème de cassis. Die zoete cassislikeur geeft elke eenvoudige landwijn een duwtje in de feestelijke richting, vandaar dat dit is uitgegroeid tot het meest geliefde aperitief van Frankrijk. Elke regio voegt z’n eigen lokale alcoholische siropen toe. Bestaat ook in een chiquere variant, de kir royal, met champagne of crémant. En soms wordt er bramenlikeur (crème de mûre) gebruikt in plaats van cassis. De gewone kir bestelt een Fransman ook wel als een ‘blanc-cassis’, of lekker popi, als een blanc-cass’.
Loirevallei: la soupe angevine
Heerlijk frisse maar zeer verraderlijk, deze cocktail afkomstig uit de omgeving van Angers en Tours. De ingrediënten zijn crémant de Loire, Triple Sec (zoals Cointreau), citroensap, suiker en ijsklontjes. Die mix wordt bereidt in een grote schaal alsof het punch is en met een soeplepel uitgeschonken in champagneflûtes
Franse Westkust: pineau en cognac-Schweppes
Wie vrienden wil maken in de Charente of Charente-Maritime die bestelt een pineau des Charentes, een likeurwijn van druivenmost versterkt met cognac. Het is een drankje waar locals opvallend trots op zijn. Al kiezen jongeren eerder voor Cognac-Schweppes, een longdrink van cognac met tonic.
Elzas-Lotharingen en Noord-Frankrijk: Picon-bière
Picon is een bittere sinaasappellikeur die doet denken aan het Italiaanse Apérol. Oorspronkelijk komt de drank uit Marseille maar hij wordt vooral gedronken in Oost- en Noord-Frankrijk. Daar voegen ze de knaloranje siroop toe aan blond bier. Dat daardoor een hoger alcoholpercentage krijgt, dus oppassen geblazen, een Frans kopstootje dit. Lees ook: Picon, fee
Ardèche: castagnou en myro
Dat laatste zie je bijvoorbeeld in de Ardèche, een streek waar kastanjes en bosbessen in overvloed groeien. Beide vruchten zijn terug te vinden in de bekendste lokale aperitieven. Castagnou is kir van witte wijn met kastanjelikeur en een myro is een glas witte wijn of rosé vermengd met bosbessenlikeur (crème de myrtille).
Normandië: calva’ of pommeau
Met calvados kan een Normandiër alle kanten op. Hij drinkt het na het eten als digestief. Tijdens het eten, tussen twee gangen door, als ‘trou normand‘, om weer extra eetlust te krijgen. En zelfs voor het eten, als stevig aperitief. Een lichtere keuze voor de borrel in deze streek is pommeau, een drank waarin cider is toegevoegd aan calvados.
Bretagne: cider, kir breton en Godinette
In buurregio Bretagne is het ook veel cider wat de klok slaat. De Breton drinken het natuurlijk bij de crêpes en galettes, maar ook tijdens het aperitief komt er bijna altijd wel een fles cider op tafel. Een ‘kir breton’ is dan ook cassislikeur toegevoegd aan een glas cider, in plaats van witte wijn. Behalve veel soorten bier schenken de (als nogal dorstig bekend staande) Breton ook een lokale cocktail, Godinette. Dat is een soort sangria van aardbeien uit Plougastel in eau-de-vie en witte wijn. En nee hoor, daar word je helemáál niet aangeschoten (pompette) van…
Lees ook: Glaasje te veel op, hoe zeg je dat in het Frans?
Zuidwest-Frankrijk: floc de Gascogne
In departementen als de Lot-et-Garonne, Gers en de Tarn, in het Zuidwesten van Frankrijk, is floc de Gascogne het onvermijdelijke welkomstdrankje als je ergens uitgenodigd bent. Deze versterkte wijn op basis van Armagnac doet denken aan port en lijkt sterk op pineau des Charentes. Locals gieten de drank ook in een halve meloen, als voorgerecht, en er bestaan diverse cocktails mee.
Jura en Auvergne: gentiaanlikeur (Suze, Salers)
Een geliefd aperitiefdrankje in de Jura en in het Centraal Massief is gemaakt van gentiaanwortel, die onder meer in het Juragebergte groeit. Daar wordt sinds 1889 de gentiaanlikeur Suze gemaakt, bekend om zijn subtiele, bittere smaak en helder gele kleur. Het wordt als aperitief (puur of met een ijsblokje) bijna alleen nog gedronken door wat ouderen Fransen, maar je ziet de drank bij een jonger publiek ook weer opduiken als onderdeel van cocktails. Suze is de bekendste van deze bittere gentiaanlikeuren, maar je hebt bijvoorbeeld ook Salers Gentiane uit de Auvergne en die heeft een prachtig nostalgisch etiket.
Bordeaux: Lillet of Lillet Spritz
In de omgeving van Bordeaux kom je het drankje Lillet tegen: witte wijn vermengd met sinaasappellikeur. Vroeger een typisch oudere-dames-aperitief, maar mede vanwege de nostalgische fles zie je Lillet nu weer steeds vaker op hippe terrassen in extra grote wijnglazen met veel ijs erin. Ook geliefd is de Lillet-Spritz (aangelengd met een crémant uit de Bordeaux). Overigens is de rosé-variant van Lillet wat ons betreft de lekkerste, vooral met ijs en een paar schijfjes limoen erin.
Languedoc-Roussillon: vermout of zoete wijn
Uit deze wijnstreek komen diverse versterkte wijnen en 2 bekende Franse vermout-merken: Noilly Prat (wit) en Byrrrh (rood). Ook zijn er in dit gebied diverse zoete wijnen, die behalve bij het dessert ook bij l’apéro gedronken worden. Verder is vermout ook een belangrijk ingrediënt in cocktail negroni, die ook in Frankrijk een comeback maakt.
Provence: rosé, pastis of Rinquinquin
Pastis blijft het ultieme Zuid-Franse aperitief op een warme dag. Of zoals een Provençaal zou zeggen: “Pastis par ciel bleu, pastis délicieux” (pastis bij mooi weer is een lekkere pastis). Rosé is uitgegroeid tot een andere lokale klassieker waar niet genoeg van aan te slepen is. Een favoriete dorstlesser is de Rosé Piscine, rosé met lekker veel ijsklonten en eventueel aangevuld met wat bruiswater of grapefruitsiroop. En een ouderwets aperitief uit de Provence is vin de pêche, witte wijn op smaak gemaakt met suiker en perzikbladeren, zoals het merk Rinquinquin.
Franse Alpen: génépi en bier van Brasserie du Mont-Blanc
Eigenlijk is dit een digestief, maar we smokkelen hem toch deze lijst binnen. Want als je in de (Haut)-Savoie een lange bergwandeling gemaakt hebt, dan slaat je gids gegarandeerd op de toog en zegt: “Zo, en nu eerst een génépi”! Dit likeur met alpenkruiden doet een beetje denken aan Berenburg: sterk en kruidig, maar wel iets minder bitter. Ook zijn er in de Franse Alpen diverse lokale bieren te vinden, zoals het bier van Brasserie du Mont-Blanc.
LEES OOK:
Glaasje-te-veel-op in 20 Franse uitdrukkingen
15 Franse kazen die je geproefd moet hebben
Tekst: Nicky Bouwmeester Beeld: CC/Marianne Casamance (Myro), Wikicommons (floc de Gascogne), CC/Daniel Persson (Ricard), Carole Goelitz (Rinquinquin), WC/affiche (Picon), CC/Brasserie du Mont Blanc, Salers/Wikicommons, Suze (Suze), vermouth (Depositphotos.com) Opening: cc-Dubomatik
Johan -
Een apérodrankje typisch voor de Auvergne, Corrèze en Creuse is een drankje op basis van gentiaanwortel. Er zijn verschillende merken (o.a. Suze), maar mijn favoriet is Salers. In verschillende sterktes (16 en 25% , degrés, zoals de fFansen zeggen). Al dan niet aangelengd met water en/of ijsklontjes. Moest heel even wennen, maar vind het nu heerlijk.
Nicky -
Goed idee, toegevoegd!