1. Je m’en mords les doigts (klassiek)
Wij Nederlanders trekken haren uit ons hoofd, maar een Fransman bijt op zijn vingers als er iets flink is misgegaan. Je m’en mords les doigts (ik eet mijn vingers op van spijt).
2. Je m’en bouffe le clavier (modern)
Logische taalkundige ontwikkeling nu computers bijna een verlengstuk van ons lijf zijn geworden: jonge Fransen bijten niet meer in hun vingers als ze iets stom gedaan hebben. Zij zeggen: Je m’en bouffe le clavier (ik vreet mijn toetsenbord op van ellende).
3. Je suis désolé(e) (standaard)
Dit is de bekendste Franse manier van ‘Het spijt me zeggen’. In ernstige situaties kun je ook zeggen: ça me désole (dit drijft me tot wanhoop, ik vind het heel erg dat dit gebeurt).
4. Oups, la gaffe! (modern)
‘Oeps, foutje!’. Jonge Fransen, dol op franglais, gebruiken steeds vaker oups, dat net als onze ‘oeps’ uit het Engels komt. La gaffe betekent ‘flater’. Gaston Lagaffe is ook de Franse naam van de stripheld die wij kennen als Guust Flater.
5. Je bats ma coulpe (klassiek)
Zeer formeel is: Je bats ma coulpe (ik sla me op mijn borst) ofwel ‘ik pijnig mezelf’, een ouderwetse Mea culpa. Grappig, een Nederlander slaat zich gewoon ‘voor zijn kop’.
6. Mon bad (modern)
Mea culpa’s, daar doen jonge Fransen niet meer aan, maar als ze willen aangeven dat iets hun fout was en niet die van een ander, dan hoor je in mooi franglais: ‘Mon bad’ (my bad). Een variant: C’est pas mon meilleur move (niet mijn beste zet).
7. Ah, j’ai mis les pieds dans le plat (klassiek)
‘Oh wat een onhandige verspreking, ik heb mijn voeten in de schaal gezet’. Dit zeggen (oudere) Fransen als ze in een gesprek iets pijnlijks zeggen of onbedoeld een geheim onthullen. Klinkt alsof je op tafel bent gaan staan, maar ‘plat’ (tegenwoordig schaal of bord), was in oud-Provençaals een soort kleine vijver. Dus alsof je in een plas stapt.
8. Oh, la boulette! (klassiek)
Letterlijk betekent dit ‘Oh wat een balletje!’ en het is een speelse en plagerige manier om iemand (of jezelf) op een fout te wijzen. Oh la boulette! (Wat zeg je/ik nu! Of: Wat een uitglijder!). Kan aangedikt worden tot: la grosse boulette.
9. Je demande pardon (formeel)
Sjieke Fransen gaan prat op deze specifieke taalregel: je zegt nooit ‘Je m’excuse’ (ik excuseer mij), want je kunt jezélf niet vergeven, dat moet de ander doen. Je vraagt dus altijd om een excuus: je te/vous demande pardon (ik vraag pardon) of nog formeler Je vous prie de m’excuser (ik smeek u mij te vergeven).
10. Quelle bourde, je regrette… (informeel)
Een bourde is een blunder, vaak in een gesprek. Quelle énorme bourde, je me suis mal exprimé (wat een enorm lompe tekst, sorry, dat bedoelde ik niet zo).
LEES OOK:
10 dingen die Franse ouders tegen hun kinderen zeggen
Tongbrekers! 10 moeilijk uitspreekbare Franse woorden
Franglais, zo klinkt modern Frans
15 Franse woorden die je niet op school leert
Tekst: Nicky Bouwmeester (2024) Beeld: Unsplash
Cecilia -
Naar mijn mening is het onderstaande niet juist geformuleerd
7. Ah, je me suis pris les pieds dans le plat (klassiek)
‘Oh wat een onhandige verspreking, ik heb mijn voet in de schaal gezet’. Dit zeggen (oudere) Fransen als ze in een gesprek iets pijnlijks zeggen of onbedoeld een geheim onthullen. Klinkt alsof je op tafel bent gaan staan, maar ‘plat’ (tegenwoordig schaal of bord), was in oud-Provençaals een soort kleine vijver. Dus alsof je in een plas stapt.
Ik denk dat de juiste uitdrukking is " j'ai mis les pieds dans le plat"
De uitdrukking "se prendre les pieds dans quelque chose" betekent "over iets struikelen"; bv, "je me suis pris les pieds dans le tapis", "ik ben over de tapijt gestruikeld"
Anderzijds heeft de uitdrukking "se prendre quelque chose" een negatieve connotatie. Bv. "je me suis pris une fameuse critique", maw. "ik heb zware kritiek gekregen". Maar men kan bv. niet zeggen "je me suis pris beaucoup de louanges".
Prof. Dr. em. Cecilia MELAERTS-SAERENS
Nicky -
U heeft gelijk, dit is een foutje, het moet zijn mis, niet pris, het is aangepast. Merci!